Helicon opleidingen in Boxtel organiseerde onlangs een bijeenkomst over spuiwater als meststof. Tijdens deze bijeenkomst kwamen de technische aspecten van spuiwater als meststof aan de orde. Zo werd gesproken over de producteigenschappen van spuiwater en de machines die kunnen worden gebruikt voor de toediening ervan (zie ook het filmpje hieronder). Daarbij werd, omdat het gaat om een vloeibare meststof, vaak de verbinding gemaakt met precisiebemesting. De toepassing van vloeibare meststoffen vindt immers plaats in de rij, waarbij de dosering kan worden aangepast tijdens het toedienen. Vloeibare meststoffen zijn hiervoor meer geschikt dan korrelmeststoffen.
Spuiwater is een restproduct van een luchtwassysteem. Spuiwater is ook een meststof in opkomst. Sommigen noemen het de stikstofmeststof van de 21e eeuw. Of dit het geval zal zijn is nog de vraag, maar de voordelen van het gebruik van spuiwater als meststof zijn evident: voldoende aanbod, sluiten van de kringloop, beperking van de CO2-voetafdruk, geschikt voor precisiebemesting, uitspoeling is nihil en een bemesting met zwavel als bonus. Er zijn echter ook nadelen: het werkt verzurend en de zwavelovermaat kan de toepassing beperken. Vaak onderbelicht is de regelgeving rond de toepassing van spuiwater binnen de Meststoffenwet. Reden te meer om hier kort bij stil te staan.
Binnen de Meststoffenwet heeft spuiwater de status van anorganische overige meststof gekregen en is daarmee – voor wat betreft de regelgeving – vergelijkbaar met kunstmest. Deze aanwijzing gaat echter gepaard met een ‘maar‘. Degene die spuiwater afvoert wordt immers leverancier van meststoffen. En daar zijn regels aan verbonden.
Ook spuiwater van luchtwassers mag in sommige situaties als meststof worden verhandeld en gebruikt. Wanneer dat mag staat beschreven in Bijlage Aa van de Uitvoeringsregeling Meststoffenwet. Kortweg staat in de bijlage dat als meststof mogen worden gebruikt:
Ammoniumsulfaathoudend spuiwater van chemische luchtwassers van composteerhallen Dit spuiwater (Bijlage Aa, onderdeel I,9) is de reststof die vrijkomt bij de chemische reiniging van lucht uit een bedrijfshal waar (gecomposteerd) zuiveringsslib met houtsnippers wordt gecomposteerd. Dit composteren moet gebeuren door het wassen met een verdunde waterige oplossing van zwavelzuur die bestaat uit een pH-neutrale oplossing van ammoniumsulfaat in water.
Ammoniumsulfaathoudend spuiwater van chemische luchtwassers van mestkorrelinstallaties voor pluimveemest Dit spuiwater (Bijlage Aa, onderdeel I,22) is de reststof die vrijkomt bij de chemische reiniging van lucht uit een bedrijfshal met tunnels waarin pluimveemest wordt gecomposteerd, gedroogd en gepelleteerd. Dit gebeurt door het wassen met een verdunde waterige oplossing van zwavelzuur die bestaat uit een zure oplossing van ammoniumsulfaat in water.
Spuiwater uit chemische luchtwassers en Spuiwater van biologische luchtwassers en luchtwassers met een waterwasstap Dit spuiwater (respectievelijk Bijlage Aan, onderdeel II, 1 en Bijlage Aa, onderdeel II, 2 en 3) is reststof die vrijkomt bij de reiniging van stallucht van veehouderijbedrijven. Spuiwater afkomstig uit een gecombineerde luchtwasser valt ook onder de ontheffing. Dit geldt als de luchtwasser minimaal twee van de hierboven genoemde omschrijvingen bevat en dat elke wasstap afzonderlijk is op te vangen.
Wie spuiwater wil verhandelen of vervoeren moet voldoen aan de eisen die gelden voor overige anorganische meststoffen. Meer informatie hieromtrent is beschikbaar op deze pagina. De stikstof in spuiwater telt bij de afnemer mee in de gebruiksnorm werkzame stikstof; het werkingspercentage is 100%. Het gebruik van spuiwater valt onder de regels voor “stikstofkunstmest” in het Besluit Gebruik Meststoffen. Voor de afzet/levering van spuiwater heeft het ministerie van LNV een etiket/afleverbewijs/ gebruikershandleiding ontworpen. Hiermee is het voor alle partijen (leverancier, intermediair, afnemer) duidelijk hoe er met spuiwater omgegaan moet worden. In deze gebruikershandleiding wordt ook aangegeven hoe men veilig met spuiwater kan omgaan.
Tenslotte nog een woord van waarschuwing: Spuiwater uit een chemische en een biologische luchtwasser mag nooit worden gemengd met dierlijke mest of worden opgeslagen in een mestkelder. Wanneer spuiwater uit een chemische luchtwasser wordt gemengd met dierlijke mest, dan komt het gas diwaterstofsulfide vrij. Dit gas is giftig. Ook kan ijzersulfaat ontstaan. In de bodem wordt dit omgezet in zwavelzuur. Zwavelzuur verzuurt de bodem en is dus schadelijk voor het gewas.